Archiwum - Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu

lip

2024

Obiektyw na malucha: Fiat 126p i twórczość Danuty Rago. Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Anatomia Malucha. Przejazdem przez motoryzację PRL”

Wielka gratka dla miłośników motoryzacji! Kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Anatomia malucha. Przejazdem przez motoryzację PRL. Ta fascynująca ekspozycja przeniesie Państwa w czasie, odkrywając historię polskiej motoryzacji i jednego z najbardziej ikonicznych samochodów w czasie PRL – Fiata 126p, pieszczotliwie nazywanego „Maluchem”. Wspólnie prześledzimy jego drogę od pierwszych projektów, przez dynamiczny rozwój, aż po jego miejsce w sercach milionów Polaków. Podczas oprowadzania, dr Daria Więcławek – kuratorka ekspozycji, podzieli się ciekawostkami oraz nieznanymi faktami związanymi z produkcją samochodów w Polsce w czasach PRL-u w szerokim kontekście społecznym. Opowie także, jak niewielki samochód, zwany potocznie „Maluchem” stał się symbolem mobilności, wolności i marzeń o lepszym życiu Polaków. Większość prezentowanych w przestrzeni wystawy fotografii wykonała Danuta Rago (1934 – 2000) – dziennikarka i jedna z najwybitniejszych fotoreporterek w Polsce. To spotkanie będzie nie tylko podróżą w przeszłość, ale także refleksją nad zmianami, jakie zaszły w naszym społeczeństwie i motoryzacji przez ostatnie dekady. Zapraszamy 3 sierpnia 2024, o g. 15.00. Wstęp wolny.

lis

2025

Subiektywne spojrzenia. Tomasz Griessgraber – fotografia

WERNISAŻ 18.10 o 18:00 – wstęp wolny!

Tomasz Griessgraber (ur. 1975) – fotograf, pedagog i dokumentalista. Absolwent Technikum Fotograficznego im. E. Abramowskiego w Katowicach oraz Wydziału Radia i Telewizji im. K. Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego. Od końca lat 90. uczestniczy w życiu artystycznym Śląska, prezentując swoje prace na wystawach indywidualnych i zbiorowych. W centrum jego zainteresowań pozostaje człowiek – jego duchowość, emocje i relacje z otoczeniem – a także przestrzeń społeczno-kulturowa, w której te relacje się formułują.

Artysta jest laureatem Międzynarodowego Konkursu Fotograficznego „Złota Muszla” (2005), nominowanym do Grand Press Photo (2006) i zdobywcą II nagrody w kategorii „Środowisko” Konkursu Fotografii Prasowej BZ WBK Press Foto (2007). Jego fotografie wielokrotnie prezentowano w ramach konkursu Śląska Fotografia Prasowa organizowanego przez Bibliotekę Śląską.

Od wielu lat Griessgraber dzieli się doświadczeniem jako wykładowca w Technikum Fotograficznym CKZiU w Sosnowcu oraz w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach. Prowadzi warsztaty, pracownie i kursy fotograficzne. Zafascynowany historią medium i dawnymi technikami, chętnie sięga po tradycyjne procesy fotograficzne, traktując je jako formę dialogu z przeszłością.

O wystawie

Wystawa „Subiektywne spojrzenia” jest niewielką prezentacją twórczości Tomasza Griessgrabera, obejmującą wybrane prace z trzech dekad jego działalności. Zgromadzone fotografie ukazują szerokie spektrum tematów, które kształtowały jego sposób patrzenia na świat – od codziennych obserwacji ulicznych i reporterskich notatek z życia kulturalnego po subtelne ujęcia natury.

Ekspozycja prezentuje różnorodność form i środków, po które sięga artysta. Fotografie powstały zarówno w technice cyfrowej, jak i w klasycznej technice srebrowej, do której Griessgraber wraca z konsekwencją i ciekawością. W jego zdjęciach dokument spotyka się z osobistą wrażliwością, a obraz staje się spokojnym dialogiem z rzeczywistością – z chwilami, które często mijają niezauważone.

lis

2025

Koncert z okazji 130. rocznicy urodzin Konstantego Ćwierka — 24 listopada, godz. 18.00

Koncert z okazji 130. rocznicy urodzin Konstantego Ćwierka — 24 listopada, godz. 18.00

W poniedziałek, 24 listopada o godzinie 18.00 zapraszamy do Pałacu Ernsta Schoena przy ulicy Chemicznej 12 na wyjątkowy koncert poświęcony 130. rocznicy urodzin Konstantego Ćwierka – poety, dziennikarza i jednego z najważniejszych twórców związanych z Sosnowcem. Wydarzenie przygotowują wspólnie: Stowarzyszenie Artystyczno-Edukacyjne im. Konstantego Ćwierka w Sosnowcu, Towarzystwo Muzyczne im. Władysława Żeleńskiego oraz Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu.

W programie wieczoru znajdą się utwory chóralne i fortepianowe, a także recytacja utworów poetyckich.

Wystąpią:

Sosnowiecki Chór Katedralny „Lutnia”
Matteo Lattarulo – fortepian
Czesław Gałka – solista Opery Śląskiej w Bytomiu oraz Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie
Dariusz Niebudek – recytacja wierszy Konstantego Ćwierka
Prowadzenie: Elżbieta Konieczna-Ćwierk

Bilety można zakupić za pośrednictwem poniższego formularza lub w kasie Muzeum.

UWAGA! Kawiarnia i kasa Muzeum będzie nieczynna w dniu imprezy. Zainteresowanych prosimy o zakup biletów do dnia 23.11.

lis

2025

Salon Gier Towarzyskich – gry karciane i nie tylko

Salon Gier Towarzyskich – sobota 22.11 o 17:00

Pałac Schoena – Muzeum w Sosnowcu zaprasza na kolejne spotkanie z cyklu „Salon Gier Towarzyskich”, poświęconego dawnym grom karcianym, planszowym i zwyczajom towarzyskim, które jeszcze sto lat temu ożywiały popołudnia i wieczory w domowych salonach.

Co nas czeka?

Podczas spotkania sięgniemy po klasyczne gry karciane: pikieta, skat, wist oraz inne XIX-wieczne gry salonowe. Formuła wydarzenia jest otwarta – uczestnicy dobierają się w grupy przy stolikach, a przebieg rozgrywek zależy od nastroju i doświadczenia gości.

To doskonała okazja, by:

poznać reguły zapomnianych gier towarzyskich,
posłuchać opowieści o dawnych zwyczajach i etykiecie salonowej,
spędzić czas w spokojnej, międzypokoleniowej atmosferze.

Bilety w cenie 10 zł zakupicie w kasie Muzeum lub za pośrednictwem poniższego formularza:

lis

2025

SzastPrastGlass. Szkło prasowane ze zbiorów własnych Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu

Zapraszamy do odwiedzin wystawy „SzastPrastGlass. Szkło prasowane ze zbiorów własnych Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu” – wystawy niewielkiej, ale bliskiej naszym sercom.

To opowieść o szkłach, które zagościły w niemal każdym polskim domu – codziennych przedmiotach, w których zaklęta jest historia przemysłu, rzemiosła i estetyki XX wieku.

Prasowanie szkła za pomocą maszyn ma swoją genezę w Stanach Zjednoczonych na przełomie lat 20. i 30. XIX wieku. Wynalazek ten zrewolucjonizował produkcję naczyń szklanych, czyniąc je bardziej dostępnymi na rynku amerykańskim. Dzięki niemu odtworzono cenione europejskie wzory porcelany, wytwarzając ich odpowiedniki w szkle.

Szkło prasowane, cenione za wytrzymałość i przystępną cenę, szybko stało się alternatywą dla cienkościennej porcelany. Europa błyskawicznie podchwyciła ten pomysł – szczególnie Wielka Brytania, gdzie technika prasowania rozwinęła się niezwykle dynamicznie.

W Polsce wyroby prasowane pojawiły się już w XIX wieku. Największy rozkwit tej techniki przypadł jednak na przełom XIX i XX stulecia, kiedy to huty Niemen, Hortensja czy Ząbkowice wprowadziły do swoich katalogów bogate kolekcje naczyń prasowanych. Eksportowano je głównie na rynek Cesarstwa Rosyjskiego.

Choć wichry historii po 1918 roku nie sprzyjały polskiemu hutnictwu szkła, jego tradycja przetrwała. Po 1945 roku nastąpił ponowny rozkwit produkcji – szczególnie w latach 60. i 70. XX wieku. W czasach PRL szkło prasowane, podobnie jak w powojennych Stanach Zjednoczonych, uzupełniało braki w wyposażeniu domów. Było powszechne i tanie, lecz dziś coraz częściej doceniamy piękno jego wzorów, kolorów i form.

lis

2025

Kino u Ernsta: Wampy i uwodzicielki

Uwaga! Zmiana terminu! Zapraszamy 12.12!

12.12 o 18:00 listopadowym wydaniu „Kina u Ernsta” zapraszamy na wieczór pełen spojrzeń, gestów i cieni. Spotkamy kobiety, które kształtowały wyobraźnię – wampy i flapperki, damy z ekranów i figury kulturowych niepokojów. Tym razem pochylimy się nad tym, jak kino niemie i kobiece wcielenia uwodzenia opowiadały o pożądaniu, emancypacji i iluzji.

Na ekranie pojawią się m.in. Greta Garbo, Mary Pickford, Clara Bow, Louise Brooks i Theda Bara – każda w innej opowieści, każda w innej masce. Ich twarze na srebrnym ekranie do dziś poruszają – choć milczą, mówią więcej, niż można powtórzyć.l

Wieczór poprowadzi dr Daria Więcławek – filmoznawczyni z zamiłowaniem do postaci niejednoznacznych i zapomnianych gestów. Muzykę na żywo jak zwykle zapewni Tomasz Pernal – mistrz nastroju.

Bilety w cenie 25 zł zakupicie w kasie lub za pośrednictwem poniższego formularza:

lis

2025

11.11 w Pałacu Franza Schoena – zwiedzanie z przewodnikiem

Zapraszamy na kolejne zwiedzanie Pałacu Franza Schoena (dawnego sądu) przy ul. 1 Maja 19. Oprowadzą Was Ilona Gajda i Joanna Kunysz, których nie trzeba przedstawiać stałym bywalcom naszych wydarzeń. 🙂

Zaplanowaliśmy dla Was cztery tury zwiedzania: o 11:00, 12:00, 13:00 i 14:00.

Prosimy, pamiętajcie o ciepłym ubraniu – w Pałacu może być jeszcze chłodno.

Bilety w cenie 10 zł zakupicie za pośrednictwem poniższego formularza:

paź

2025

Od słońca do słońca| Bryan Schutmaat | Festiwal Ars Cameralis

godz. 18:00 | wernisaż wystawy
Od słońca do słońca | Sun to Sun
Bryan Schutmaat
Kurator: Michał Kominek
📍 Pałac Schoena – Muzeum w Sosnowcu
🔸 Wernisaż będzie tłumaczony na polski język migowy
🔸 Wstęp wolny, później zgodnie z ofertą Muzeum
🗓 Wystawa potrwa do 4 stycznia 2026 roku

Fotografia w Ameryce od dawna oscyluje pomiędzy mitem a rzeczywistością, a nigdzie nie jest to bardziej widoczne niż na Zachodzie. W wyobraźni krajobraz ten funkcjonował zarówno jako raj, jak i pustkowie – miejsce obfitości, odnowy i wolności, ale zarazem złamanych obietnic, osamotnienia i utraty. Począwszy od dziewiętnastowiecznych fotografów ekspedycji badawczych, poprzez Farm Security Administration, aż po nurt New Topographics, to właśnie fotografia była medium śledzącym owe podlegające przemianie terytoria zarówno w charakterze świadka, jak i krytyka. Bryan Schutmaat dokonuje przekształcenia tej tradycji na potrzeby XXI wieku, kierując obiektyw do wewnątrz, aby tworzyć przestrzenie równie psychologiczne, co geograficzne. Jego zdjęcia niosą w sobie intensywność emocjonalnego ciężaru – pejzaże naznaczone pamięcią, portrety wystawiające na próbę granice kruchości i wytrzymałości. Wyłania się z nich nie tylko zapis amerykańskiego Zachodu, lecz także nowa wizja tego, w jaki sposób fotografia może obejmować tęsknotę, stratę i piękno.

Wystawa „Od słońca do słońca | Sun to Sun” obejmuje ponad dekadę twórczości Schutmaata – ponad sto fotografii zaczerpniętych z jego projektów Sons of the Living, Grays the Mountain Sends, Good Goddamn, County Road, a także wybór portretów i wczesnych prac. W cyklach tych Schutmaat łączy portret, pejzaż i martwą naturę, aby skonfrontować mity Amerykańskiego Zachodu, jednocześnie zwracając uwagę na jego współczesne realia. Jego twórczość zatrzymuje się na dłużej w małych miasteczkach, które niegdyś powstały dzięki dziś już zamierającym gałęziom przemysłu, zbudowanych przy przecinających pustkowia drogach, które przemierzają wędrowcy, pośród cichych pól, na których przemawia pustka. Pokazuje nam Amerykę naznaczoną bliznami eksploatacji i porzucenia, ale jednocześnie rozświetloną swym blaskiem – spękaną, ale nigdy całkowicie pozbawioną nadziei.

BRYAN SCHUTMAAT
Amerykański fotograf, który od lat uwiecznia bezdroża amerykańskiego Zachodu, ukazując zupełnie inne oblicze tego mitycznego regionu. Laureat wyróżnień i nagród, między innymi stypendium Johna Simona Guggenheima, nagrody Aperture Portfolio Prize czy stypendium Aarona Siskinda. Jego prace były prezentowane na licznych wystawach, znajdują się również w kolekcjach między innymi Museum of Fine Arts w Bostonie, San Francisco Museum of Modern Art, Baltimore Museum of Art, Pier 24 Photography w San Francisco czy Rijksmuseum w Amsterdamie. Bryan Schutmaat opublikował kilka albumów fotograficznych, by wymienić tylko Sons of the Living, Grays the Mountain Sends i County Road. Artysta jest także współzałożycielem niezależnego wydawnictwa Trespasser, specjalizującego się w albumach poświęconych współczesnej fotografii. Mieszka w Austin w Teksasie.

Województwo Śląskie

Organizator:
Instytucja Kultury Ars Cameralis

Współorganizatorzy:
Miasto Sosnowiec
Pałac Schoena – Muzeum w Sosnowcu

Mecenas muzeum:
EC Zagłębie Dąbrowskie

Partner:
Kominek Gallery

paź

2025

Halloween w Pałacu Franza Schoena – zwiedzanie i warsztaty

W nadchodzący halloweenowy wieczór zapraszamy na pierwsze w historii zwiedzanie Pałacu Franza Schoena – dawnego budynku sądu przy ul. 1 Maja w Sosnowcu. To niepowtarzalna okazja, by zajrzeć do wnętrza zabytku, który przez dziesięciolecia pozostawał niedostępny dla zwiedzających… chyba, że pojawiali się tam w charakterze świadków. Startujemy 31.10 o godzinie 17:00! Przygotowaliśmy dla Was oprowadzania i warsztaty.

Uwaga! We wnętrzu Pałacu może być dość zimno. Szykujemy dla Was gorącą herbatę z syropem imbirowym i cytryną, ale radzimy ciepło się ubrać! Kostiumy zamieniamy na kurtki, rękawiczki i czapki!

W programie:

Zwiedzanie Pałacu Franza Schoena z przewodnikiem:

Po Pałacu oprowadzą Was przewodnicy z Muzeum w Sosnowcu, opowiadając o historii miejsca i jego przemianach. A czy będą nam towarzyszyły jakieś duchy z przeszłości? Kto wie?

Przygotowaliśmy dla Was cztery tury zwiedzania (o 17:00, 18:00, 19:00 i 20:00), jednak ze względu na Wasze bezpieczeństwo i komfort, liczba zwiedzających na turę jest ograniczona. Bilety w symbolicznej cenie 10 zł kupicie za pośrednictwem poniższego formularza – proszę wybrać usługę, a następnie konkretną godzinę.

Makramowa pajęczyna z kosmatym pająkiem:

Dla młodszych uczestników przygotowaliśmy warsztaty plastyczne dla dzieci w wieku 7–14 lat, podczas których powstaną przerażające dekoracje inspirowane klimatem Halloween… i działalnością Schoenów. Do wykonania makramowych pajęczyn użyjemy bowiem włóczki. Startujemy o godzinie 17:00. Wejściówki na warsztaty w cenie 15 zł za aktywnego uczestnika (nie liczymy opiekunów) – liczba miejsc jest ograniczona.

paź

2025

Spacer po Pałacu Schoena – oprowadzanie z Joanną Kunysz (26.10)

Czas na kolejną niedzielną wycieczkę po Sosnowcu – zapraszamy na oprowadzanie po Pałacu Schoena, które odbędzie się w niedzielę 26 października o godz. 15:00. Po pałacowych wnętrzach oprowadzi Was Joanna Kunysz – osoba, która zna każdy zakamarek tego miejsca.

Podczas oprowadzania poznacie neobarokową rezydencję z końca XIX wieku otoczoną romantycznym parkiem pełnym stuletnich drzew. Wnętrza zachwycają owalną sienią, dawną salą balową i detalami w stylu neorokokowym. Spacer po pałacu to szybka podróż w czasy przemysłowych potentatów Schoenów, którzy zrewolucjonizowali miasto – i doskonały pomysł na popołudnie w pięknej scenerii.

Oprowadzanie w cenie biletu wstępu do zakupu poprzez poniższy formularz:

paź

2025

Zagłębiowski Czwartek – Archeologia to jedynie początek

Spotkanie z Katarzyną Sobotą-Liwoch

Zagłębiowska Mediateka, Instytut Zagłębia Dąbrowskiego i Pałac Schoena – Muzeum w Sosnowcu zapraszają na październikowy Zagłębiowski Czwartek. Tym razem uczestników spotkania czeka niezwykła podróż po archeologicznych wykopaliskach na terenie Zagłębia. Przewodniczką tej wyprawy będzie Katarzyna Sobota-Liwoch.

Katarzyna jest archeologiem i antropologiem sądowym, a także muzealnikiem z wieloletnim doświadczeniem. W mediach społecznościowych znana jest jako „Archeolog w Szpilkach” – popularyzuje archeologię i pokazuje, że współczesny archeolog to niekoniecznie ktoś w starych butach i zakurzonych ubraniach.

📅 9 października 2025 (czwartek)
🕔 godz. 17.00
📍 Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu, Sala Ślubów

➡️ Wstęp wolny!