Cele i założenia projektu
Projekt skierowany był do uczniów sosnowieckich szkół, mieszkańców miasta i regionu. Jego główne założenia obejmowały:
- Budowanie więzi międzypokoleniowych poprzez wywiady metodą historii mówionej, w których młodzież rozmawiała z seniorami.
- Wzbogacenie zasobów historycznych o relacje mieszkańców miasta i regionu.
- Popularyzację wiedzy o lokalnej tożsamości, której podstawy stanowią rozwój przemysłu, wielokulturowość oraz działalność niepodległościowa.
Efektem działań była mobilna wystawa planszowa oraz zarejestrowane i zmontowane wywiady, dostosowane do odbiorców o szczególnych potrzebach.
Realizacja projektu
Merytoryczną opiekę nad projektem sprawował prof. Dariusz Nawrot z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Profesor Nawrot w cyklicznych artykułach publikowanych na Facebooku Muzeum przybliżał młodzieży tematykę tożsamości zagłębiowskiej, podkreślając jej unikalność.
Rekrutacja uczestników odbyła się we współpracy z sosnowieckimi placówkami oświatowymi i Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Wyłoniono 20 uczniów, którzy, dzięki warsztatom z zakresu historii mówionej, technik nagrywania i autoprezentacji, zostali przygotowani do przeprowadzania rozmów z seniorami. Część młodzieży zaprosiła do wywiadów swoich krewnych, a pozostali skorzystali z listy przygotowanej przez Muzeum.
Wywiady prowadzono latem, a ich efekty młodzież dostarczała do Muzeum we wrześniu. Wśród rozmówców znaleźli się znani mieszkańcy regionu, m.in.:
-
Jerzy Łakomski – artysta fotograf,
-
Jerzy Sierka – przewodniczący Kręgu Seniorów „Korzenie”,
-
Tomasz Szyjkowski – były wiceprezydent Sosnowca,
- Jacek Filus – dziennikarz.
Wystawa mobilna
Na podstawie zgromadzonych materiałów powstała wystawa planszowa podzielona na siedem sekcji: Mapa, Oś czasu, Dzieciństwo, Przemysł, Zmiany, Tożsamość, Wartości. Projekt wystawy opracował Miłosz Wnukowski, artysta plastyk z katowickiej ASP.
Layout wystawy inspirowano popularnymi mediami społecznościowymi i portalami internetowymi, aby zachęcić młodzież do interakcji. Dzięki umieszczonym na planszach kodom QR, odwiedzający mogli odsłuchać fragmenty wywiadów, zanurzając się w opowieściach mieszkańców miasta.
Trwałe efekty projektu
• Wystawa mobilna prezentowana do 30 listopada przed Szkołą Podstawową nr 25.
• Archiwizacja wywiadów – zgromadzone relacje będą służyły dalszym badaniom w Dziale Historii i Kultury Miasta.
• Dokumentacja audiowizualna – montaż wywiadów wykonany przez Pawła Szymkowiaka udostępniono na stronie internetowej Muzeum.
Finansowanie
Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Muzeum Historii Polski w ramach programu Patriotyzm Jutra, które przyznało dofinansowanie w wysokości 25 000 zł.
Podsumowanie
Projekt „Moja mała ojczyzna” stał się platformą dialogu międzypokoleniowego, wzmacniając tożsamość lokalną mieszkańców Sosnowca i regionu. Dzięki połączeniu tradycyjnych metod badawczych z nowoczesnymi formami przekazu, uczestnicy mogli lepiej zrozumieć i docenić swoją małą ojczyznę – Zagłębie Dąbrowskie.